Przejdź do głównej zawartości

Ofiara w środku zimy - Mons Kallentoft [recenzja]

W środku zimy,  w środku lasu, na jednej z gałęzi drzewa zostają powieszone zwłoki starszego mężczyzny. Odkrywa je - jak często bywa - przypadkowa osoba. Śledztwo prowadzi Malin Fors. Na zewnątrz minus trzydzieści, a policja główkuje się w jaki sposób (i kto) szykuje tak precyzyjnie brutalne morderstwo. Po co to zrobił, i co może mieć to zabójstwo wspólnego z starymi pogańskimi rytuałami?

Tyle opisu, bo sama fabuła nie należy do skomplikowanych. Mroczne i zimne ziemie skandynawskie widzimy oczami wielu bohaterów. Co ciekawe, książka Ofiara środku zimy to majstersztyk narracyjny, w którym rolę przewodnika po opowieści, narratora,  bierze w ręce ten bohater, który ma na to ochotę. Dosłownie, bowiem nawet i nie musi posiadać do tego specjalnych kompetencji, nie musi być związany ściśle z rolą, jaką odgrywa w całej historii. Skoro ktoś z występujących ma coś do opowiedzenia, to ten nam zaczyna opowiadać. I ten prowadzi nas za rękę  I tak oto do głosu dochodzi sama Molin, świadkowie, poszkodowani (różni), ale i uwaga... sam trup. Wiszące zwłoki przemawiają do nas i oglądają świat z perspektywy wiszenia na drzewie.
Zabieg, co tutaj ukrywać, niezwykle nowatorski jak na powieść kryminalną. Owszem, postmodernistyczna literatura oraz cały eksperymentalny nurt literatury dwudziestego wieku przyzwyczaił nas do rozmaitych rozwiązań narracyjnych i kompozycyjnych (jak chociażby słynny w wieku XX autotematyzm), jednakże zawsze wiązały się one z literaturą wysoką, obyczajową, ale nie - przecież - popularną. W tym kryminalną, która zwykła się pewnych zasad jednak trzymać. 
Mons Kallentoft dał nam nową jakość powieści. Nowy styl narracji, ale i nie tylko. Pisze on bowiem nie w czasie przeszłym (jak 99,9% pisarzy), ale w czasie teraźniejszym.  A więc dla przykładu Molin nie "powiedziała, zobaczyła, poszła i strzeliła", ale Molin "mówi, widzi, idzie, strzela". Dziwnie to jednak brzmi. Czas teraźniejszy nie jest dobry dla utworów epickich, ponieważ bardziej on pasuje do liryki. Tutaj zaś mamy do czynienia z pewnym eksperymentem, do którego niełatwo się jest przyzwyczaić i wiele wysiłku trzeba w to włożyć, by do tego przywyknąć. By porzucić w kąt nasze przyzwyczajenia i wygodę i podążyć nowym stylem opowiadania.
Ale warto. Warto w ten styl wejść, nie odpuszczać i przebrnąć przez tę powieść - trudną, melancholijną, chwilami niemal poetycką, trochę metaforyczną, a nierzadko i gorzką.  
Warto, naprawdę warto, no Ofiara w środku zimy to bardzo dobra powieść kryminalna.

Komentarze

  1. Larysa30 września 2012 07:20

    Coś dla mnie :D

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. strefagrozy4 października 2012 02:11

      a ja właśnie czytam drugą powieść - Śmierć letnią porą. też dobra. już się przyzwyczaiłem do tego stylu pisania.

      Usuń

Prześlij komentarz

Popularne posty z tego bloga

Stephen King - Chudszy [recenzja]

Ostatnio w moje ręce wpadła niewinnie wyglądająca powieść Stephena Kinga Chudszy. Powieść, którą napisał jeszcze w czasach, gdy posługiwał się pseudonimem Richard Bachman (tutaj dodam, że pod tym pseudonimem opublikował kilka powieści, w tym chociażby: Wielki Marsz, Regulatorzy, Blaze, Uciekinier...). Powieść została wznowiona przez wydawnictwo Albatros w nowej szacie graficznej całej (zapowiadanej) serii. Fabuła początkowo mało wciągająca, wcale nie wróży niczego dobrego, ani też nie zachęca do dalszego czytania. I jak się okazuje - bardzo można się zwieść i szybko wpaść w miłą pułapkę zastawioną przez autora. Bo, jak się okazuje, fabuła i sam pomysł na powieść jest doskonały: otóż (odtąd dane wydawcy) Billy Halleck nie ma specjalnych powodów do narzekania. Jako wzięty adwokat z każdą sprawą zarabia coraz więcej. Sprawdza się jako mąż i ojciec. Ma wygodny dom i kochającą rodzinę. Jedyne, co go naprawdę trapi, to poważna nadwaga grożąca zawałem serca. Pewnego dnia, wracając z wystawn...
4 komentarze
Czytaj więcej

Graham Masterton - Manitou [recenzja]

Wracamy do korzeni, czyli tam, gdzie ukształtowało się całe - jak się okaże później fantastyczne - pisarstwo Grahama Mastertona. Przyjrzyjmy się jego pierwszej powieści, która została wydana w 1975 i od razu wywołała zachwyt krytyków. Nie dziwne. To właśnie ona doskonale pokazuje i wyznacza niejako cały charakter pisarstwa Mastertona. Jego kolejne książki właśnie na takim schemacie będą się opierać. I jeżeli ktoś, kto chce rozpocząć przygodę z tym pisarzem zastanawia się od czego zacząć, to chyba nie muszę dodawać, że powinien właśnie od tej powieści.  Książkę Manitou po raz pierwszy czytałem około dziesięciu lat temu i wspominam tę lekturę bardzo dobrze. Książa zrobiła wówczas na mnie ogromne wrażenie. I to dzięki niej właśnie uznałem, że Masterton to pisarz, którego twórczość chcę poznać. To ona zawróciła mi tak mocno w głowie, że od tamtej pory Mastertona uważam za mistrza literatury grozy. Trochę subiektywnie i naiwnie, a może i przedwczesne ...
7 komentarzy
Czytaj więcej

Rytuał - Graham Masterton [recenzja]

Charlie McLean to krytyk kulinarny. Podróżuje po zakątkach Stanów Zjednoczonych i ocenia różne, nierzadko przypadkowo napotkane restauracje. W jednej z takich podróży towarzyszy mu piętnastoletni syn Martin, z którym od wielu lat nie miał kontaktu, ponieważ dawno temu rozstał się ze swoją żoną. I to ona zajmowała się jego wychowywaniem. Charlie przez lata prowadził chaotyczny i niezbyt godny naśladowania tryb życia i nie utrzymywał kontaktu z synem. Teraz chce nadrobić czas, i pokazać się z dobrej strony.  Trafiają do jednej z amerykańskich przydrożnych restauracji, w której - po niezbyt dobrym posiłku - dowiadują się o istnieniu elitarnej, wyjątkowej, ekskluzywnej i niezwykle tajemniczej restauracji - "Le Reposior", która znajduje się w pobliżu. Charlie, jak na inspektora restauracyjnego przystało, zaczyna interesować się tym miejscem. Jak się okazuje, dostęp do tego miejsca mają jedynie wybrańcy. Dosłownie. Po jakimś czasie sam postanawia się przekon...
5 komentarzy
Czytaj więcej